فرش یک اثر هنری برجسته است که هویت فرهنگی و هنری یک ملت را به نمایش می‌گذارد و ارزش‌گذاری آن بی‌انتهاست. به همین دلیل نمی‌توان برای آن ارزش و قیمت مشخصی معین کرد. اگر تاکنون برای خرید فرش ماشینی مراجعه کرده باشید متوجه می‌شوید فرش‌هایی وجود دارند که از نظر اندازه، طرح، نقشه و رنگ یکسان هستند اما دارای قیمت‌های متفاوتی می‌باشند و حتماً برایتان جای سؤال بوده است که علت این تفاوت قیمت در چیست؟ در ادامه این مقاله، عواملی که در تعیین قیمت فرش ماشینی تأثیرگذار می‌باشد را بیان می‌کنیم.
الیاف مورد استفاده در فرش ماشینی
یکی از عوامل مهمی که در تعیین قیمت فرش ماشینی تأثیرگذار می‌باشد، جنس الیاف به‌کاررفته در آن است. امروزه فرش‌های ماشینی از جنس پشم، بی سی اف، پلی‌استر و اکریلیک هیت ست شده می‌باشند که یکی از علت‌های تفاوت قیمت فرش ماشینی است.
از مرغوب‌ترین جنس الیاف مورداستفاده در فرش ماشینی می‌توان نوع پشمی آن را نام برد و بعد از آن، می‌توان به اکریلیک اشاره کرد که از لحاظ فنی شبیه به پشم می‌باشد. فرش اکریلیک هیت ست شده نرم و لطیف است و در برابر گرما مقاوم می‌باشد. فرش پلی‌استر در مقابل رطوبت به شدت مقاوم می‌باشند و محل‌هایی که هوا شرجی‌تر است، می‌تواند طول عمر طولانی‌تری داشته باشد.
تراکم و شانه در فرش ماشینی
دومین عامل تأثیرگذار در تعیین قیمت فرش ماشینی، تراکم آن‌ها است. منظور از تراکم و شانه در فرش ماشینی، تعداد گره‌های به‌کاررفته در راستای طول و عرض آن‌ها می‌باشد. پس می‌توان نتیجه گرفت که شانه و تراکم فرش، با قیمت رابطه مستقیم دارند. فرش ماشینی 1500 شانه نسبت به فرش ماشینی 1200 شانه و هردوی آن‌ها نسبت به فرش ماشینی 1000 شانه و پس از آن از فرش ماشینی 700 شانه، قیمت بالاتری دارند. فرش ماشینی 500 شانه، فرش‌های تبدیلی و طرح فرش ماشینی 700 شانه در مرحله بعدی قیمت قرار دارند.
فرش تبدیلی چیست؟
فرش تبدیلی به فرش‌هایی گفته می‌شود که به‌وسیله دستگاه فرش ماشینی 500 شانه بافت می‌شوند، اما تغییراتی به‌وسیله دستگاه روی آن‌ها ایجاد می‌شود که دارای تراکم عرضی 700 شانه می‌شوند ولی دارای تراکم طولی 2550 نیستند و تراکم طولی آن‌ها برابر با 1500 می‌باشد. همان‌طور که مشخص است، فرش‌های تبدیلی دارای قیمت پایین‌تری نسبت به فرش ماشینی 700 شانه واقعی دارند؛ بنابراین باید دقت کنید در زمان خرید فرش ماشینی، فرش‌های تبدیلی یا طرح فرش 700 شانه را به قیمت فرش ماشینی 700 شانه اصلی به شما نفروشند.
ابعاد فرش ماشینی
با بزرگ‌تر شدن ابعاد فرش ماشینی، الیاف مورداستفاده در تولید آن بیشتر شده و بنابراین قیمت بالاتری را نیز در پی خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال در صورت یکسان بودن طرح و تراکم و کیفیت فرش، فرش ماشینی 12 متری قیمت دوبرابری نسبت به فرش ماشینی 6 متری خواهد داشت. البته این موضوع برای فرش ماشینی 9 متری صدق نمی‌کند و قیمت این فرش حدوداً بین فرش ماشینی 6 متری و فرش ماشینی 12 متری می‌باشد.
علت وجود نداشتن قیمت حدودی فرش ماشینی 9 متری نسبت به فرش ماشینی 6 متری و فرش ماشینی 12 متری، بافته شدن 50 سانتی‌متری برزنت در کناره این فرش است. بافته شدن برزنت روی فرش ماشینی 9 متری نیز به‌این‌علت است که برای بافت فرش ماشینی 9 متری از دستگاه بافتی استفاده می‌شود که 3 متری می‌باشد و بعد از بافته شدن فرش ماشینی، عرض آن 2.5 متر خواهد بود. برای کامل شدن عرض فرش ماشینی جهت 9 متری شدن آن نیاز به نیم متر دیگر است که با بافت برزنت در کنار فرش، این موضوع صورت می‌گیرد.
نوع دستگاه فرش ماشینی
نوع دستگاه بافت فرش ماشینی، از دیگر گزینه‌های مؤثر در قیمت فرش ماشینی می‌باشد. دو کمپانی معروف وندویل بلژیک و شونهر آلمان در زمینه تولید ماشین‌آلات فرش‌بافی فعالیت می‌کنند.
تعداد رنگ در قیمت فرش ماشینی
تعداد رنگ‌هایی که معمولاً در فرش ماشینی عرضه می‌شوند شامل 8 رنگ، 10 رنگ و 12 رنگ می‌باشد. هرچه تعداد رنگ‌های به‌کاررفته بیشتر باشد، علاوه بر زیبایی باعث افزایش قیمت فرش نیز می‌گردد.
تأثیر میزان عرضه و تقاضا در بازار بر روی قیمت فرش ماشینی
یکی از عوامل مهم تعیین‌کننده قیمت فرش ماشینی، میزان عرضه و تقاضای فرش ماشینی می‌باشد. بازار فرش‌های ماشینی از نظر عرضه و تقاضا، دارای وضعیت مطلوبی می‌باشند.
وزن فرش ماشینی
وزن فرش ماشینی بر اساس شانه و تراکم فرش متفاوت می‌باشد. هرچه میزان شانه و تراکم در فرش ماشینی بیشتر باشد، وزن آن بیشتر می‌شود. در واقع وزن فرش ماشینی به میزان شانه و تراکم فرش بستگی دارد. هر چه تعداد گره در یک فرش بیشتر باشد، الیاف به‌کاررفته در آن بیشتر است و باعث بالارفتن وزن و الیاف مصرفی فرش ماشینی می‌شود که در قیمت فرش ماشینی؛ تأثیرگذار است.
خرید فرش ماشینی
فرش‌ها به دو نوع روش مستقیم و غیرمستقیم عرضه می‌شوند. فرش‌هایی که مستقیماً و بدون واسطه از کارخانه خریداری می‌شوند و تولیدکننده نقش فروشنده را برعهده دارد، به‌مراتب ارزان‌قیمت‌تر از فرش‌هایی هستند که با چندین و چند واسطه به دست خریداران می‌رسند. خرید اینترنتی فرش ماشینی ارزان‌ترین راه خرید فرش ماشینی کاشان می‌باشد و یکی از دلایل آن، حذف واسطه‌ها و دلالان است.
درجه بندی فرش ماشینی
همان‌طور که می‌دانید فرش‌های ماشینی در یک رتبه نیستند و بر اساس بافت و کیفیت، به انواع مختلفی تقسیم و درجه‌بندی می‌شوند. فرش‌های درجه‌یک ماشینی دارای کیفیت بالاتری نسبت به سایر فرش‌ها هستند. اکثر مشتریان هنگام خرید فرش ماشینی، فرش ماشینی درجه‌یک را که در بافت آن از اکریلیک هیت ست شده استفاده شده است را انتخاب می‌نمایند.
هر فرش ماشینی پس از بافت، به قسمت پرداخت می‌رود و این بخش یکی از موارد بالابردن کیفیت و رتبه فرش خواهد بود. بدین صورت که اگر پرداخت فرش ماشینی به‌صورت کامل انجام نگیرد، نخ‌ها غیر همسان شده و از ارزش فرش کاسته و به فرش درجه‌دو یا درجه سه نزول پیدا می‌کند. همچنین در هنگام بافت فرش نیز ممکن است نخ پاره شود و یا در بافت فرش، فرورفتگی ایجاد شود. این مورد نیز از عیوب فرش محسوب شده و باعث کاهش کیفیت فرش ماشینی کاشان می‌شود و فرش ماشینی، به‌اصطلاح درجه‌دار محسوب می‌گردد.
