تشخیص فرش دستبافت و ماشینی

چند روش اصلی جهت تشخیص تفاوت بین فرش ماشینی و فرش دستبافت

اگر به فرش علاقه‌مند باشید، قطعاً از حس و حال و رنگ و روی فرش در نگاه اول می‌توانید نوع ماشینی یا دستبافت آن را تشخیص دهید. اما امروزه به دلیل وجود فرش‌های ماشینی بسیار زیبا و نفیس، تشخیص این دو کمی مشکل شده است. اگر موفق به تشخیص نشدید با راهکارهایی که به شما ارائه می‌کنیم به‌راحتی می‌توانید فرش ماشینی را از دستبافت تشخیص دهید.

• ریشه‌های فرش:

ریشه‌های فرش دستبافت (چله) همان تارهای فرش هستند که جزء ساختار (امتداد بافت فرش) است، اما ریشه‌های فرش‌های ماشینی به‌صورت جداگانه مثل نوار پرده در لبه عرضی فرش چرخ و دوخته می‌شوند و جزء بافت و ساختار فرش نیست.

  ماشینی                                                 دستبافت

• پشت فرش (گره‌ها):

پشت فرش را ببینید، اگر گره‌ها یکنواختی کامل نداشتند و برخی گره‌ها بزرگ و برخی دیگر کوچک بودند (مشخص است که کار دست بوده) پس دستبافت است و اگر بسیار ردیف و منظم و یکدست بودند (مشخص است که کار دست نبوده) پس فرش ماشینی است.

ماشینی                                                      دستبافت

• شیرازه (دوخت لبه طولی فرش):

شیرازه‌های فرش ماشینی توسط چرخ انجام می‌شود و بسیار دوخت یکدستی دارد. در فرش دستبافت؛ چون با دست دوخته می‌شود، به یکدستی فرش ماشینی نیست.

ماشینی                دستبافت

• انعطاف‌پذیری در تاکردن:

معمولاً فرش‌های دستبافت لخت‌تر هستند و به‌راحتی می‌توان آنها را تا کرد، ولی فرش‌های ماشینی به‌خاطر مواد استفاده شده در آن انعطاف‌پذیری کمتری دارند و معمولاً در هنگام تا کردن برمی‌گردند و برای حمل لول می‌شوند.

 ماشینی                                                  دستبافت

• طول و عرض مساوی (گونیا بودن):

در فرش‌های دستبافت احتمال وجود کجی (سَره) به‌خاطر بافت با دست وجود دارد، حتی ممکن است که بافنده فرش بدون استفاده از طرح و بر اساس حافظه خود فرش را بافته باشد. ولی فرش‌های ماشینی چون با دستگاه بافت می‌شوند کاملاً قائمه و بدون کجی هستند، الگوی آن به‌طورکلی دقیق است و طراحی آن معمولاً ازیک‌طرف به‌طرف دیگر بازتاب می‌شود و به‌ندرت تناقضی در آن وجود دارد (ناگفته نماند فرش‌های دستبافت اعلا هم صاف و قائم هستند.)

معرفی فرش ماشینی و فرش دستبافت و نحوه بافت آنها

فرش‌های ماشینی به‌وسیله دستگاه‌های برقی که توسط کامپیوترها کنترل می‌شوند، به‌صورت کاملاً اتوماتیک و سریع بافته می‌شوند. در این نوع فرش بیشتر از الیاف مصنوعی استفاده می‌شود و با الیافی نظیر پلی‌پروپیلن، نایلون، پلی‌استر، اکریلیک و ابریشم مصنوعی تولید می‌شوند. فرش ماشینی قیمت نسبتاً کمتری نسبت به فرش دستباف دارد و عمر آن بسته به کیفیت الیاف به‌کاررفته، تا 20 سال یا کمتر طول می‌کشد. البته فرش ماشینی پشمی اگر به‌درستی نگهداری شود، تا چندین دهه هم می‌تواند عمر کند. فرش‌های ماشینی به‌طورکلی هیچ ارزشی برای کلکسیونرها ندارند.

فرش‌های دستبافت بر روی یک دار قالی با دست بافته می‌شوند. فرش بافته شده با دست، یک هنر نفیس و ارزشمند است. اندازه دار قالی به‌اندازه فرش مربوط است و بافت آن از پایین‌به‌بالا انجام می‌شود. بافتن قالی با دست، بسیار سخت و وقت‌گیر است. مدت‌زمان بافت یک قالی دستبافت بستگی به طرح و ریزه‌کاری‌ها و همچنین اندازه آن قالی دارد و بافت یک فرش 12 متری باکیفیت بالا، بیشتر از یک سال طول می‌کشد. به همین دلایل قیمت فرش دستبافت از ماشینی بیشتر است.

فرش دستبافت با الیافی مثل ابریشم، پنبه، کنف و پشم و دیگر الیاف طبیعی تولید می‌شود. ابریشم برخی اوقات در فرش دستبافت برای برجسته‌سازی و زیبایی قالی استفاده می‌شود. فرش دستبافت با کیفیت بالا می‌تواند چندین نسل دست‌به‌دست شود.

امروزه فرش‌های ماشینی که اصطلاحاً دستبافت گونه نیز نام‌برده می‌شوند، با تراکم بالا در بازار یافت می‌شود. کسانی که توانایی خرید فرش دست‌بافت را ندارند، به سراغ این فرش‌های ماشینی دستبافت گونه می‌روند. در نهایت این نکته نیز مهم است که امروزه فرش‌های دستبافت جعلی زیادی وجود دارند که تشخیص آن برای متخصصان این صنعت نیز سخت است، پس اگر قصد خرید فرش دستبافت اصیل داشتید حتماً با یک شخص خبره و مورد اطمینان مشورت کنید. برای دیدن محصولات شرکت ما و همچنین مطالعه مقالات مختلف درباره فرش، به وب‌سایت ما نگین هلال مشهد مراجعه کنید.