آشنایی با نخ هیت ست شده و مزایای استفاده از آن در فرش ماشینی
اصطلاح هیت ست یا هیت ست شده اساساً مربوط به نخ‌های به‌کاررفته در الیاف خاب فرش ماشینی می‌باشد و به فرایندی گفته می‌شود که طی آن، بافت درونی نخ بعد از ریسیده شدن با بخار و دما تثبیت می‌شود. این فرایند موجب بالاتر رفتن کیفیت نخ و به‌تبع آن کیفیت فرش ماشینی می‌گردد. امروزه با پیشرفت دستگاه‌های بافندگی، نخ هیت ست جایگاه ویژه‌ای بین تولیدکنندگان فرش پیدا کرده است. اصولاً فرایند هیت ست و بخاردهی، به‌منظور افزایش کیفیت نخ و نهایتاً فرش ماشینی می‌باشد.
چرا نخ هیت ست می‌شود؟
با عمل هیت ست بر روی فرش‌های آکریلیک، درصد بسیاری از پرز نخ گرفته می‌شود و فرش از کیفیت مطلوبی برخوردار می‌شود، همچنین عمل رنگ‌پذیری بر روی نخ هیت ست شده بسیار مطلوب تر انجام می‌گیرد و رنگ دادن در هنگام شست و شو در فرش‌های هیت ست شده کم‌تر می‌شود. همچنین عمل برگشت پذیری نخ در الیاف هیت ست شده مطلوب‌تر می‌باشد. از دیگر مزایای هیت ست شدن نخ، افزایش تحمل پارگی نخ است که از این رو کیفیت فرش نیز بالاتر می‌رود.
به تجربه ثابت شده است که استفاده از نخ هیت ست در یک واحد فرش‌بافی، بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش راندمان تولید داشته است که رقم بسیار بالایی در یک دوره مالی شرکت خواهد بود. همان‌طور که ذکر شد، این افزایش راندمان به علت رفع بسیاری از عیوب نخ در مرحله هیت ست است و این امر یکی از دلایل استقبال تولیدکنندگان فرش از نخ هیت ست در فرش ماشینی؛ است.
امروزه هیت ست تقریباً برای ماشین‌آلات با تکنولوژی بالای بافندگی فرش یک الزام است. سرعت بافت در حال افزایش است و به‌ویژه در تراکم‌های بالای فرش، نخ‌ها باید دارای مقاومت در برابر پارگی زیادی باشند تا پارگی بیش از حد تولید را مختل نکند. در ادامه بیشتر به ویژگی نخ‌های هیت ست شده می‌پردازیم.
نخ هیت ست چیست؟
ویژگی‌های فرش بافته شده با نخ اكريليك هيت ست شده
از مهم‌ترین خصوصیات نخ اکریلیک هیت ست شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرش بافته شده با نخ هیت ست شده، پس از شستشو دچار کاهش رنگ نمی‌شود.
- فرش بافته شده با نخ هیت ست شده، پایداری بهتری در مقابل حرارت و نور از خود نشان می‌دهد.
- پرز دهی نخ هیت شده به شدت کم است، یعنی فرش پرزدهی نخواهد داشت و همین امر باعث زیبایی همیشگی فرش و همچنین باعث عدم بروز آلرژی یا حساسیت‌های گوناگون برای گروه‌های مستعد بیماری می‌باشد.
- هیت ست شدن باعث قوی شدن ساختار نخ می‌گردد و به همین علت در فرایندهای مختلف بافت، از خود پارگی کمتری بروز می‌دهد. همین امر باعث بافت فرش باکیفیت‌تری می‌شود.
- در فرایند هیت ست شدن نخ، تاب نخ ثبات بالاتری پیدا می‌کند و لذا الیاف در ساختار نخ بیشتر درگیر می‌گردد. این امر بادوام و ماندگاری فرش رابطه مستقیم خواهد داشت.
به‌طورکلی ماشین‌آلات هیت ست با استفاده از بخار آب به‌عنوان واسطه حرارتی، عمل هیت ست را بدون آسیب رساندن به نخ در دو نوع مخصوص نخ اکریلیک و یا کلیه نخ‌های مصنوعی انجام می‌دهند. در ماشین هیت ست به طور متوسط ۲۴ تا ۴۸ سر نخ در قفسه (کریل) به ماشین تغذیه می‌شود. اصولاً فرایند بخار دهی نخ‌های اکریلیک، یک فرایند ضروری جهت بافت فرش ماشینی باکیفیت بالا می‌باشد.
بخار دهی باعث ایجاد مقاومت بالا در برابر پارگی، استحکام ابعادی بالا، کاهش پرزهای سطحی و در نتیجه پرز دهی نخ، قابلیت جذب رنگ زیاد، حجیم شدن نخ و ایجاد یک سطح کاملاً یکنواخت با زیردست نرم می‌شود. در کنار کریل تغذیه یک کریل رزرو هم وجود دارد که در هنگام اتمام بوبین اول پروسه تولید دچار توقف نگردد.
نخ‌ها پس از عبور از واحد Pre Feeding وارد سیستمی می‌شوند که به کلاف کن معروف است. در این بخش نخ‌ها به‌صورت حلقه‌هایی ممتد بر روی یکدیگر و بر روی یک تسمه نقاله پهن می‌شوند. در مدل‌های جدید ماشین‌آلات هیت ست جهت افزایش تولید، پهنای تسمه نقاله هدایت‌کننده نخ‌ها افزایش‌یافته است. معمولاً تولید ماشین هیت ست بین ۳ تا ۱۲ تن در روز بسته به نوع نخ، کیفیت نخ، نمره نخ متغیر است.
سپس نخ‌ها از روی تسمه نقاله وارد ناحیه بخار دهی می‌شوند. نخ‌ها پس از خروج از هدهای بخار، وارد خشک‌کن و بعد نیز خنک‌کننده می‌شوند. ازآنجایی‌که اکریلیک قابلیت جذب رطوبت دارد، وجود این مرحله ضروری است. سپس سر نخ‌ها وارد بخش کنترل الکترونیکی می‌شوند و از آنجا به واحد پیچش هدایت می‌شوند. قبل از این واحد، انبارک نخ (آکومولاتور) قرار دارند که جهت جلوگیری از توقف خط مورد مصرف هستند.
